Dit zijn zomereikjes van Oikos Tree Crops. De variëteit heet ‘columnar’ en hij is eigenlijk gekweekt voor gebruik in steden en lanen, waar hij met zijn korte, preuts omhoog gehouden takjes niet al te veel breedte maakt.
Meeldauwresistent
Ik heb de eikjes besteld omdat ze volgens de kweker resistent zijn tegen meeldauw, de witte glans die in de loop van de vroege zomer de bladeren, met name de nieuwe blaadjes, bedekt. In ernstige gevallen gaat het blad door meeldauw ook krullen en krijgt het vroegtijdig bruine vlekken. Dat alles is uiteraard slecht voor de gezondheid van de eik.
Meeldauw is een schimmel die in 1907 in Europa is gearriveerd en bijna direct over het hele continent is uitgewaaid. Hij komt van oorsprong uit Zuidoost-Azië, waar hij zijn habitat heeft op de mangoboom. Sinds de komst van de meeldauw raken jonge eiken in het bos eigenlijk alleen nog volgroeid als ze in de bosrand staan of als ze actief worden vrijgehouden van andere soorten zoals de vogelkers.
Na de meeldauw zijn er nieuwe factoren bijgekomen die de eik het leven zuur maken. Soms letterlijk, zoals de verzuring van de bodem door neergeslagen meststoffen uit de landbouw en industrie. Er zijn de laatste decennia veel droge lentes geweest, gevolgd door insectenplagen. Al die zaken bij elkaar maken de eik extreem kwetsbaar.
Lichtgroen is gezond
De eikjes op de foto komen uit eikels die ik in februari in de grond heb gestopt en die begin april zijn uitgekomen. Het valt op dat een groot deel wel degelijk meeldauw heeft (ik wil mijn geld terug!) en dat de bladeren met meeldauw duidelijk kleiner zijn en blijven dan de bladeren zonder. Dat maakt glashelder welk effect de schimmel heeft en wat de meerwaarde van resistentie is.
Ook opvallend: de bladeren zonder meeldauw zijn veel lichter groen. Zou het kunnen dat dit de natuurlijke kleur van het eikenblad is en dat aangetaste eiken, gedwongen door de meeldauw, extra chlorofyl in hun bladeren pompen om ondanks de schimmel nog voldoende licht te vangen? Of zouden eikjes die weinig chlorofyl in hun blad brengen om één of andere reden beter resistent zijn?
Stadsboom
De variëteit ‘columnar’ is niet gekweekt voor bosbouw. Het is een stadseik die zijn takken dicht bij de stam houdt. Toch wil ik hem in ons bos aanplanten, omdat hij door kruising met onze bestaande eiken zijn resistente genen daar kan verspreiden. Een meeldauwresistente eik specifiek voor de bosbouw heb ik tot nu toe nergens kunnen vinden.
Ook in onze buurt in de stad staan ‘columnar’ eiken en het valt op dat deze jonge stadse eiken vaak minder last van schimmel hebben. Maar dat kan ook komen omdat de uitlaatgassen van auto’s de schimmel bestrijden. Dat was vroeger in ieder geval zo toen er nog lood in de benzine zat: eiken langs de snelwegen deden het toen beter dan eiken middenin het bos.
