Vanmorgen stuitte ik op een cluster boompjes uit de grote aanplant die we in 2021 (gefinancierd via FSC Nederland door investeringsmaatschappij de Reggeborgh) hebben gedaan om de diversiteit aan boomsoorten te vergroten.
In dit geval een cluster van tamme kastanje, boomhazelaar en robinia (die beter bekend is als ‘acacia’, al klopt dat niet helemaal). Sommige van deze boompjes deden het geweldig, andere matig, een paar waren zieltogend en twee zelfs morsdood. Zo gaat dat in de natuur, zeker met de moordende zomers die sinds 2015 bijna standaard zijn geworden.
Het mooie van dit cluster was dat twee van de tamme kastanjes prachtig het verschil illustreerden tussen boompjes met en zonder “boombescherming”… waarmee ik in dit geval bedoel een plastic gaashekje, overeind gehouden met twee bamboe stokken.
Dat hekje verhindert reeën om aan het blad te knagen. De mannetjes hebben bovendien de neiging om het velletje van hun kleine hoorntjes af te schuren: dat doen ze niet lang de schors van een volwassen boom, maar tegen het stammetje van jonge boompjes, als die net dik genoeg zijn om weerstand te geven en toch nog een beetje meebuigen. Waar het boompje vaak aan sterft.
Bij beide tamme kastanjes was het hekje in de tussenliggende tweeënhalf jaar omgevallen. Bij één exemplaar was het boompje meegebogen en (horizontaal) doorgegroeid. Bij het andere was het hekje een meter verderop beland en was het boompje rechtop doorgegroeid.
Je zou verwachten dat een horizontaal groeiend boompje nogal traag groeit en minder gezond zou zijn. Maar dat viel reuze mee. Toen ik het hekje rechtop had gezet, stond daar een gezonde jonge tamme kastanje van 1m30 lang met grote groene bladeren.
Je zou zeggen dat een vrijstaand boompje de beste groei vertoont. Maar dat lukt alleen als je geen rekening houdt met reeën en ander knagend wild. Dit boompje was hoogstens 60cm hoog en had heel veel, maar kleine blaadjes, aan korte takjes.
Die groeivorm is het resultaat als het blad en de scheuten van een gezond boompje regelmatig worden afgeknaagd. Zo’n boompje kan er decennia over doen voordat het eindelijk boven de 1m20 uitkomt, waarna het een normale groei kan inzetten. Dat is namelijk de hoogte waar reeën ophouden met knagen.
Tamme kastanje is, net als esdoorn en Amerikaanse eik en tulpenboom, helemaal in zijn element in ons bos en het huidige klimaat. Dit zijn de soorten die na het omzagen van de volwassen boom gewoon weer uitlopen en waarvan de uitlopers tot een nieuwe boom kunnen uitgroeien.
Een beetje geknaag betekent voor de kastanje dus niet het einde van het boompje, enkel vertraging van de groei.