Zo doet paulownia het in Nederland

Vorig jaar uit zaad opgekomen en weer tot de grond toe afgestorven, dit jaar opnieuw opgekomen en nu al groter dan toen: de paulownia (prinsessenboom, paulownia tomentosa) op de Biesterije heeft voet aan de grond gekregen.

image

Foto: kale stengels en afgevallen bladeren van de paulownia (kapvlakte aan de Schietbaanweg) na de eerste nachtvorst, oktober 2016.

Plantagehout

De paulownia tomentosa (prinsessenboom) is een Chinese boomsoort die razendsnel kan groeien. In de jaren 1980 was de soort een kleine hype in bosbouwland: men verwachtte plantages te kunnen aanleggen waar elke tien of vijftien jaar geoogst kon worden.

Dat is in de praktijk tegengevallen: Nederland is voor deze soort wel heel erg noordelijk en dat zie je terug. De stam heeft een lang groeiseizoen nodig om hout te vormen en de hele plant is, juist in de jeugdfase, erg gevoelig voor kou.

Dood door nachtvorst

Wat dat inhoudt: bij de eerste nachtvorst verleppen alle bladeren. Als de plant op dat moment geen lange warme zomer en nazomer heeft gehad, heeft de stengel nog geen houtvezels kunnen maken. En sterft daarom af.

image

Foto: dezelfde drie planten, met de verdorde oude stengels, plus overdadige nieuwe uitloop vanuit de wortels.

De tijden van paulowniaplantages (die zelfs als investeringsproducten in aandelen en opties werden verkocht) zijn voorbij. Maar klimaatverandering geeft de soort een nieuwe kans. Late en vroege nachtvorst blijven een risico waardoor ik er nooit geld in zou steken. Maar kleinschalig proberen is nu de moeite waard.

Kou op de kapvlakte

Het lastige van toepassing van de paulownia voor de bosbouw in Nederland is dat hij volle zon nodig heeft. Volle zon vind je op kapvlaktes en akkers, maar dat zijn ook de plekken waar in de herfst de eerste vorst aan de grond toeslaat.

De strategie voor paulownia in Nederland is daardoor noodgedwongen: een paar keer in de herfst afsterven en het volgende jaar sterker terugkomen. Met een beetje geluk kan hij dan in jaar twee of drie voldoende hout vormen en loof vormen dat ver genoeg van de grond af zit om niet met de eerste koude nacht af te vallen.

Foto: nieuw uitgekomen paulownia (juni 2017). De kansen zijn klein dat hij dit jaar nog een stengel zal maken die de tijd heeft om te verhouten.

Een reactie

Wat zeg jij?